فیلمنامه نویسی انیمیشن

سه مرحله شکل گیری فیلمنامه مصور

پس از سال ها، فیلمنامه نویسان انیمیشن به این نتیجه رسیدند که ساخت یک سناریوی مصور که در سه مرحله به تصویر کشیده شده است، مقرون به صرفه است و امکانات داستانی زیادی دارد، اما به دلیل محدودیت بودجه، این امکان برای همه سناریوها وجود ندارد . به این ترتیب می توان گفت که هر چه زمان بیشتری را برای قوام بخشیدن به داستان صرف کنیم، کارمان قوی تر می شود.

مرحله اول – فیلمنامه مصور موجز

در مرحله اول نوشتن فیلمنامه انیمیشن، طراح اولین ایده های تصویری خود را در فریم های کوچک ترسیم می کند تا بتواند تصاویر بیشتری را در یک صفحه قرار دهد و به کارگردان (کارگردان انیمیشن) اجازه می دهد تا ببیند که رویدادها چگونه پیش می روند. یک سناریوی مصور مختصر شکلی از طراحی گرافیکی است که مزایای متعددی دارد. اولین فایده آن اطمینان طراح از همسانی طرح ها با خواسته های کارگردان است. در غیر این صورت، طراح می تواند بدون اتلاف وقت، طرح قاب های مشکل دار را که منجر به عدم ارتباط می شود، بررسی کند.

یکی دیگر از مزایای یک فیلمنامه مصور موجز، ایجاد موقعیتی است که در آن کارگردان بتواند آنچه را که تصور کرده است ببیند و اثربخشی واقعی آن را بسنجد. از آنجایی که طرح های فیلم نامه ی مصور موجز به سرعت آماده می شوند، این به کارگردان اجازه می دهد تا از طراح بخواهد که فیلمنامه را به روش های مختلف طراحی کند. یک کارگردان باتجربه با بهره مندی از طراحان قدرتمندتر، شرایطی را ایجاد می کند که کار را بهتر از آنچه حتی خود طراحان تصور می کردند، می کند.

مرحله دوم – فیلم نامه مصور پاکنویس نشده

در مرحله دوم نوشتن فیلمنامه انیمیشن، کارگردان معمولاً پس از فیلم نامه مصور موجز، تغییراتی در شخصیت ها و زوایای دوربین ایجاد می کند. این نسخه از فیلمنامه مصور ، فیلمنامه پاک نویس نشده نامیده می شود. به طور معمول، فریم‌های متن ویدیویی ویرایش نشده بزرگ‌تر از فریم‌های متن ویدیوی کوتاه‌شده هستند، یعنی به اندازه‌های یک به 33.1 محدود می‌شوند. این اندازه به طراح اجازه می دهد تا جزئیات بیشتری در مورد شخصیت ها، حرکات و محیط ترسیم کند. درک این نسخه از سناریو برای سایر عوامل مانند تهیه کننده، مدیر خرید، انیماتور و … بسیار راحت تر است، زیرا در بیشتر قسمت ها شخصیت ها بر اساس مدل طراحی می شوند.

پس زمینه ها هم مشخص تر هستند. بنابراین در آثار تلویزیونی و ویدیویی این نسخه از فیلم نامه مصور همراه با توضیحاتی از داستان برای تهیه کننده ( وظایف تهیه کننده انیمیشن )، مدیر و سفارش دهنده فرستاده می شود. در بعضی از تولیدات در این مرحله، قاب ها برای نمایش روال داستان، فیلم برداری یا در رایانه اسکن می شوند. در این مرحله قاب ها فیلم نامه مصور برای ارائه ی هرچه بهتر نکته های خلاقانه مورد بازنگری قرار می گیرد و با حذف اجباری بعضی از قاب ها و طراحی قاب های جدید به تغییرات دیگری تن خواهد داد و آنگاه آماده ی ورود به مرحله ی پاکنویس یا تمیزکاری خواهد شد.

در آثار تلویزیونی و ویدیویی این نسخه از فیلم نامه مصور برای برطرف کردن مشکلات احتمالی همچون: نقض قوانین نشان تجاری و بی توجهی به قوانین کپی رایت توسط واحد حقوقی نیر مورد بازنگری قرار می گیرد. همچین فیلم نامه ی تصویری از نظر پاسخگویی به معیارهای پخش تلویزیونی ارزیابی می شود تا اگر قوانین تلویزیونی را رعایت نکرده باشد، بر اساس معیارها و قوانین پخش کنترل گردد تا تصویرهایی مثل سرنشینان اتوموبیل بدون بستن کمبرند ایمنی در تلویزیون مشاهده نگردد.

در پروژه های فیلم سینمایی طراح با استفاده از فیلم نامه مصور پاکنویس نشده سکانس ها را برای کاگردان، تهیه کننده، نویسنده و گاهی خریدار هم سرهم می کند. اگرچه در بعضی استودیوها تا وقتی فیلمنامه مصور مراحل پاکسازی را نگذرانده و کامل نشده باشد، تهیه کننده را درگیر نمی کنند. اما طبق تجربه ی ما پیش از این که هفته ها روی یک صحنه برای فیلمنامه مصور کار بشود، ورود تهیه کننده با ماجرا بسیار سودمند خواهد بود. زیرا وقتی برای اولین مرتبه تهیه کننده آن صحنه را می بیند، قاب های سر هم شده، برای کارگردان و طراح مثل تست مخاطب عمل می کند. هنگام شکل گیری فیلم نامه مصور به سرعت آشکار می شود که چه بخش هایی به خوبی مفهوم هستند و چه بخش هایی احتمالا به کار بیشتر نیاز دارند.

دیدگاه و نظرات پیشنهادی تهیه کننده بر پایه واقعیت های زیر خواهد بود:

1. آیا داستان خوب پیش می رود و مناسب است؟
2. آیا انتظارات مدیران یا خریدان را برآورده خواهد کرد؟
3. چه قدر سکانس پیچیده است، بدون لطمه زدن به نظرات کارگردان، آیا راه هایی برای بیان این داستان با نماهای ساده تر وجود دارد؟
4. اگر یک سکانس نیاز به بازنگری یا زیر و رو کردن کامل داشته باشد، چه تاثیری روی بودجه و برنامه ریزی خواهد داشت؟

بعد از شکل گیری فیلم نامه مصور توضیحاتی درباره ی داستان آشکار می شود و طراح آن ها را در فیلم نامه می گنجاند. از آنجا که بازنگری ها نیاز به جریان انداختن مجدد کار دارد، هم بودجه و هم برنامه ریزی باید از نظر اختصاص زمان به مسائل فیلمنامه مصور مورد توجه قرار گیرند. اگر در بازنگری ها تغییراتی صورت نگرفته باشد، فیلم نامه مصور آماده ی رفتن به مرحله ی بعدی، یعنی پاکسازی است.

مرحله سوم – فیلمنامه مصور پاکسازی شده

در آخرین مرحله از فیلمنامه نویسی انیمیشن به طور کامل به قاب ها پرداخت می شوند تا جزئیات ضروری صحنه را توضیح دهند. این مرحله به ویژه در فیلم هایی مهم است که به استودیوهای فرعی طرف قرارداد فرستاده می شوند، زیرا گاهی در فیلم های کم بودجه، قاب های فیلمنامه مصور جایگزین لی آوت می گردند. در استودیوهای فرعی طرف قرارداد طراح با بزرگنمایی قاب ها در یک دستگاه کپی، لایه های زمینه و شخصیت ها جدا می کند و صحنه برای انجام انیمیشن آماده می شود. استودیوهای فرعی با حذف مرحله لی آوت، در زمان و پول صرفه جویی خواهد کرد.

در چنین مواردی هر چه قدر فیلمنامه مصور از نظر لی آوت و ترکیب بندی و حرکات دوربین تمیزتر و روشن تر باشد، به همان اندازه از فیلمی که به دست خواهید آورد، راضی تر خواهید بود. در تولیدات تلویزیونی غالبا طراح فیلمنامه مصور این نسخه از فیلمنامه مصور را تکمیل می کند. زیرا در مرحله ی قبل اطلاعات مورد نیاز پیاده شده است، پس در این بخش به خدمت گرفتن یک طراح تمیزکار برای انجام جزئیات نهایی کار ارزان تر تمام خواهد شد. در عین حال طراح اصلی فیلمنامه مصور هم برای انجام قسمت یا اپیزود دیگر آزاد می شود. با کار روی قاب هایی که تا این مرحله کشیده شده اند، طراح تمیز کار فرآیند طراحی و تفکر مورد نیاز برای کشیدن قاب ها را یاد می گیرد و به موقع توانایی آن را خواهد یافت که به عنوان یک طراح فیلمنامه مصور تمام معیار مسئولیت انجام کار را بپذیرد.

این روش آموزش و کارورزی در استودیو رایج است و در نهایت منجر به شکل گیری یک گروه قوی زیر نظر تهیه کننده می شود. در پروژه ی سریالی و ویدویی انیمیشن، وقتی فیلمنامه مصور نهایی و تمیزکاری شده، کارگردان پیش از فرستادن آن دوباره آن را بازنگری و نکات لازم را اضافه می کند. دستیار تولید برای آسان خواندن گفت و گو معمولا آن ها را از فیلم نامه ی نوشتاری جدا می کند و روی قاب ها می چسباند. کپی هایی از فیلم نامه مصور بین ویرایشگر نوار داستان، متخصص های زمان بندی انیمیشن و مدیر خرید برای هر گونه اظهار نظر توزیع می شود.

همچنین دستیار تولید بسته را برای کنترل طرح های از قلم افتاده بررسی می کند. طراحان فیلم نامه مصور اغلب، شخصیت ها، فضاها یا وسایل صحنه ی جدیدی را خلق می کنند که ضرورت آن در فیلمنامه نویسی انیمیشن دیکته شده است. بسته به اینکه چه مقدار از جزئیات طرح های جدید فیلمنامه مصور از قلم افتاده، شاید نیاز به برگه های طراحی مدل های فیلمنامه باشد. تابلو نمونه رنگ های فیلم نامه مصور به عنوان یک راهنمای هنری عمل می کند و برای مثال زمان روز یا حالت های احساسی صحنه را نشان می دهد. حتی گاهی این نسخه از فیلمنامه مصور می تواند به عنوان راهنمایی برای ترکیب رنگی پس زمینه ها استفاده شود.

بعد از این که همه ی عوامل فیلمنامه مصور را تایید نموند، همراه با دیگر موارد برای کنترل تداوم فیلمنامه فرستاده می شود. در فیلم نامه مصورهای معمول سریال های تلویزیونی یا پروژه های ویدویی، باید یک سری جزئیات استاندارد شامل اطلاعات گفت و گو، نام استویدو، عنوان پروژه، شماره ی تولید شماره ی قسمت و اسم طراح یا طراحان، شماره صفحه در قاب ها قید شود.

این اطلاعات برای حفظ سازمان دهی فیلمنامه مصور لازم است و به تیم تولید و استودیوهای فرعی کمک می کند تا آنها را پیگیری کنند. در فیلم های بلند وقتی فصلی آماده ی گذر به مرحله نهایی می شود، دستیار مدیر تولید نشستی با کارگردان، تهیه کننده، کاگردان هنری و تدوین گر، دستیار تدوین گر و دستیار ویرایشی مدیر تولید و گاهی مدیر خرید ترتیب می دهد. طراح در این نشست، گزارش فصل فیلم را به اطلاع اعضای جلسه می رساند. تدوین گر در طی گزارش، یادداشت هایی درباره ی حرکت و ریتم سکانس بر می دارد و اطلاعاتی درباره ی این که که حرکات دوربین، دیزالوها و از این قبیل در کجاها خواهد بود به دست می آود.

پس از پایان گزارش یادداشت ها برای تصویب نهایی ارائه می گردد. وقتی فیلم نامه مصور آماده ی فرستادن به واحد ویرایش می شود، دستیار مدیر تولید یا دستیار تولید هر قاب را از نظر ترتیب زمانی شماره گذاری و شماره فصل را ثبت می کند. مرحله ی بعد تهیه ی یک کپی از قاب هاست. سپس نقاشی های اصلی برای ویرایش فرستاده و برای ساخت یک فیلیپ بوک از آنها کپی گرفته می شود. کپی اصلی در واحد فیلمنامه مصور باقی می ماند و فیلیپ بوک های مرتب شده بین ویرایشگر، کارگردان هنری و مدیر تولید توزیع می گردد. فیلیپ بوک مرجعی است برای ویرایشگر از نظر ترتیب قرارگیری قاب ها و نیز اندیشه های کارگردان را در مورد سکانس نشان می دهد. تیم کارگردانی هنری با دیدن فیلیپ بوک پیشاپیش از مکان های جدید و متعلقات صحنه و همچین شخصیت های فرعی آگاه می شوند. دفتر مدیر تولید هم نقش کتابخانه ی تولید را به عهده می گیرد و فیلیپ بوک برای ارجاع در آینده و در صورت لزوم ارائه ی اطلاعات بایگانی می شود. فیلمنامه مصور بعد از پشت سرگذاشتن این مراحل آماده ی گام بعدی در تولید، یعنی ساختن حلقه ی داستان می شود.

در پایان لازم به ذکر هست بگویم؛ یکی از خدمات تیم ویرا وب آپادانا: سفارش ساخت انیمیشن می باشد.